Học tennis cơ bản-Điều kiện và phân loại kỹ xảo.

1. Điều kiện thực hiện kỹ xảo tennis

Đây là yếu tố quyết định cho việc định hình toàn bộ các thông số khác cây vợt và là yếu tố chi phối các kỹ xảo trong quần vợt. Công nghệ cấu tạo vợt có thể thay đổi, định hình vật lý kiến trúc của vợt có thể đổi, nhưng cán vợt là tuyệt đối chính xác theo cỡ tay của VĐV.

Vợt Tour được thiết kế không mang nặng về công nghệ vật liệu, mà đòi hỏi sự tinh tế trong kiểm soát bóng. Bao gồm sự ổn định của vật liệu, ít biến tính theo thời tiết và không gian, tính chính xác ít biến động khi tiếp bóng tại các vị trí khác nhau trên mặt cước căng, tức là khả năng control tuyệt vời. Về tiêu chuẩn vật liệu thường ít khi sử dụng các công nghệ mới nhất vẫn được in trên thân vợt, mà nó sử dụng loại vật liệu đã được kiểm chứng an toàn, hầu hết các thế hệ vợt ngày nay đang được sử dụng công nghệ Đúc Carbon nóng chảy, là công nghệ Hotmelt của Dunlop hay Liquid của Head và các công nghệ tương tự khác của các hãng SX khác nhau, được tăng cường bởi kết cấu Polyme cao cấp.

Đặc điểm của Đúc Carbon nóng chảy cho phép tạo ra những SP có độ đồng nhất cao, khả năng tạo độ dẻo lớn và sức bật của thân vợt phối hợp với khung vợt là tuyệt hảo. Không bị pha tạp, đó là một dạng nguyên tắc "Thuần chủng" trong việc chọn vật liệu, từ đó các nghiên cứu kiến trúc kết cấu thân vợt phát triển theo. Hầu hết các SP này có trọng lượng từ 325-360gr cho mỗi cây vợt, tiêu chuẩn ISO tương đương với các vợt có trọng lượng từ 295-320gr với công nghệ Nano. Vì thế ở tốc độ đầu vợt như nhau, vợt Tour này cho ra lực mạnh hơn 15-20% so với vợt chuẩn Nano, tất nhiên cũng sẽ tốn nhiều năng lượng hơn. ( Nếu các VĐV sử dụng vợt Nano có trọng lượng 360gr như in trên thân vợt, nó sẽ tương đương ISO với vợt Carbon chuẩn nặng 450gr - quá nặng so với kỹ xảo hiện đại ).

Muốn biết một cây vợt tốt phù hợp với VĐV hay không, muốn biết đối phương căng cân nặng bao nhiêu cho trận đấu và trong từng lần thay đổi vợt, liên quan đến chiến thuật và cách dùng lực của đối thủ, chỉ có một cách duy nhất là Nghe tiếng vợt và tiếng bóng nổ trên sân. Một cây vợt đúng sẽ cho ra một tiếng bóng nổ tròn đầm và sâu, không rung rè biến dạng, kèm theo đó là tiếng nổ của khung vợt khô khốc và nặng trịch, không ngân hay răng rắc... Nếu không có vợt xịn, đừng nói tới việc dùng kỹ xảo. Hãy quan sát Federer cầm vợt như thế nào trong hai bức hình trên, sẽ thấy được tại sao lại phải cầm vợt chính xác.

Cước và bóng: Cũng giống như vợt, kết cấu của cước căng vợt Xịn khác xa với vỏ in trên quảng cáo của nhà SX. Đó là sự tổng kết tính toán của nhà SX sao cho phối hợp tốt nhất với loại bóng sẽ được nhà tổ chức giải đấu sử dụng trên chất liệu mặt sân thi đấu. Qua tích luỹ kinh nghiệm với thời gian và việc test kỹ càng, một mặt vợt tối ưu thuần nhất sẽ được cung cấp cho VĐV trong thành phần Tour Team của hãng cung cấp vợt. Nó không hề đơn giản chỉ là mang cây vợt ra căng cước chuẩn như trên Catalog của nhà SX rồi nhẹ nhàng bước ra sân theo phong cách "nhún nhảy được nhiều người hâm mộ", rồi nhẹ nhàng nâng cúp ra về như ta vẫn tưởng là thấy ở R.federer đâu!

2. Phân loại kỹ xảo tennis

Trước khi nói tới tư duy tiếp cận với bóng, hãy thử nói về một kỹ năng đánh bóng đang được cộng đồng QV bàn tán và sử dụng nhiều, đó là cú Windshield Wiper Forehand đầy "uy lực" ( VN gọi là cú quạt/gạt nước ) và coi đó là một kỹ xảo nhà nghề được khá đông VĐV VN và các VĐV cấp thấp quốc tế sử dụng vài năm nay. Nếu quan sát chiếc gạt nước dùng trên Ôtô và áp dụng vào cú đánh, bạn sẽ thấy quỹ đạo chính của nó là từ dưới lên trên và từ phải sang trái nếu sử dụng tay phải thuận - không có quỹ đạo từ sau ra trước. Trên thực tế khi sử dụng kỹ thuật này sẽ gần như giảm tối đa lực vợt hướng ra trước, kết quả sẽ tạo thành một loại bóng lấy Xoáy Ngang làm chính, pha thêm một chút Xoáy Lên.

Quan sát R.Federer đang lăn bóng tạo Topspin tại bức ảnh thứ 2 ở trên, sẽ thấy rõ trong quá trình đánh bóng Topspin mặt vợt còn đang song song với mặt đất và tiến về phía trước rất mạnh thì "gạt nước" kiểu gì?. Kỹ thuật Gạt nước ở đây chỉ là một cú FAKE, trông hao hao giống bên ngoài của cú Forehand nhà nghề thôi, chứ bản chất thì khác xa. Kết quả quỹ đạo bóng "gạt nước" là một cú xoáy ngang làm chính với tốc độ di chuyển khoảng 135 kmh nếu đánh từ cuối sân - sau khi tiếp đất loại bóng này sẽ giảm tốc đặc biệt nhiều - quỹ đạo nẩy lên sẽ là của bóng Xoáy lên, đưa bóng tới tầm cao trên hông của các tay vợt 185cm, dọn cỗ cho một cú đập bóng dứt điểm ở cả hai bên forehand - backhand. ... Trên thực tế các VĐV nhà nghề có sử dụng loại kỹ thuật pha giữa bóng xoáy ngang và bóng xoáy lên này, nhưng chỉ trong trường hợp đánh bóng nhạy cảm về lực ra trước khi đang ở gần khu vực lưới và nó là một dạng kỹ xảo trên lưới, chứ không dùng nó cho các cú Forehand uy lực nơi cuối sân.

Tư duy tiếp cận bóng không chỉ đơn giản là Tiếp bóng bằng kỹ thuật xoáy lên - xoáy xuống - xoáy ngang hay xoáy hỗn hợp, bóng ngang Flat, hay bóng lob ngang.... Các VĐV nhà nghề tiếp cận với bóng chủ yếu theo tư duy LỰC đánh bóng xuất phát từ đâu để lựa chọn đấu pháp và kỹ xảo đánh bóng tương ứng. Động năng của lực sẽ quyết định tới thời gian và quãng đường cần thiết để tạo ra một tốc độ đầu vợt tương ứng với kỹ xảo đó. Căn cứ vào yếu tố phát động lực này có ba loại hình VĐV chính và ba loại hình kỹ xảo tương ứng.

 Chẳng có một động tác "Gạt nước" nào - vợt lăn bóng hướng ra trước lên trên rất mạnh - tốc độ bóng xoáy rất cao khi di chuyển trong không gian... Nhưng ở đây ta MUỐN quan sát thấy cách dùng LỰC của Federer chứ không chỉ kỹ năng tạo Topspin của anh ta. Nếu quan sát đơn giản sẽ thấy anh ta dường như chỉ dùng lực từ cánh tay và một chút lực từ cú xoay vai. Đó là lý do hầu hết những người chơi QV cấp thấp hơn đều cố gắng tập đánh Forehand chỉ bằng "Tay Đoa To", không chú trọng đến tập đánh bằng sức toàn thân. Họ đã cố học cái phần hình thể bên ngoài của các VĐV hàng đầu mà không biết bản chất của kỹ xảo dùng lực đó,lại là một cú FAKE nữa.

Trên thực tế các VĐV hàng đầu đã sử dụng một loại kỹ xảo tăng tốc đầu vợt bằng Prestretch. Đây là một loại kỹ xảo cho phép tăng tốc độ đầu vợt từ 0 kmh lên tối đa chỉ với 75cm di chuyển đầu vợt Tour với các VĐV có chiều cao dưới 180cm, với chiều cao trên 200cm đầu vợt sẽ đạt tối đa trong khoảng 110cm. Nếu bạn chưa có khái niệm về Prestretch và chưa biết cách sử dụng nó thuần thục, mọi copy của kỹ thuật này sẽ chỉ là giấc mơ đạt tới một cú Forehand hoàn hảo. ( Rất tiếc là Server CĐT không cho phép ảnh dung lượng cao nên tôi để ảnh nhỏ, các bạn có thể xem ảnh gốc tại Photobucket ). Ở đây nếu bạn không có vợt xịn, loại kỹ xảo này có thể bẻ gẫy cổ tay của người bình thường chỉ sau 1-2 cú đánh tập không chính xác với loại vợt nặng trên 300gr.

"no pain no gain!" nếu đó là sự lựa chọn của bạn có thể tham khảo cú Prestretch cơ bản tại http://www.graspr.com/videos/Pre-stretch-forehand-1 đây là một file chuẩn mực của kỹ năng này, chứ xem qua các VĐV hàng đầu thi đấu sẽ rất khó nắm bắt kỹ xảo này. Rất nhiều người VN chơi QV bị cái trọng lượng vợt ~360gr của các VĐV nhà nghề làm cho ngộ nhận về sức khoẻ của các VĐV này ( kể cả nữ VĐV ), vì để chơi những cây vợt nặng như thế với "Tay Đoa To" thì thực sự phải "cực khỏe". Nhưng với Prestretch thì vấn đề này đơn giản hơn nhiều, ngày nay bất kỳ tay vợt "vớ vẩn" nào cũng có thể đạt tới tốc độ trên 200kmh chỉ với một chút nỗ lực để kiểm soát bóng tốt. Với QV chuyên nghiệp hiện nay, ngoại trừ R.Nadal và A.Roddick còn có chút thể hình thể lực, còn các tay vợt khác so với cộng đồng "thể lực" phương tây đều thuộc hạng "thấp bé nhẹ cân" và "yếu dùng mưu" chứ không phải là "Cực khỏe" gì. Vấn đề chỉ là họ sở hữu những "kỹ xảo tăng tốc đầu vợt" trị giá hàng triệu USD mà thôi.

Prestretch vốn không có gì xa lạ với QV quốc tế, kỹ năng tăng tốc đầu vợt này đã được nhìn thấy trên các sân đấu từ thập niên 70 của thế kỷ 20. Nhưng ở thời điểm đó tư duy Flat Forehand - Slice backhand vẫn đang thịnh hành , chất liệu vợt Gỗ tự nhiên hay Kim loại không đáp ứng được độ kiểm soát bóng ở tốc độ cao nên Prestretch không phát triển. J.Connor đã bắt đầu nâng cấp kỹ năng này khi vợt Graphite - Carbon xuất hiện đáp ứng các yêu cầu kỹ thuật của Prestretch và cú Forehand "sát thủ" ra đời. Nhưng phải tới cuối những năm 1990 thì thế hệ vợt Intelligence với trọng lượng nhẹ hơn và công nghệ cao hơn ra đời và A.Agassi đã hoàn thiện cú Forehand dựa vào Prestretch và có thể coi đó là Level 1. Tới những năm sau 2000 thì các thế hệ VĐV trẻ L.Hewitt và M.Safin... đã hoàn thiện và nâng cấp Prestretch cả Forehand và Backhand lên thành chuẩn mới cao hơn và có thể coi đó là Level 2 và là tiêu chuẩn cho các VĐV hàng đầu hiện nay. Sau năm 2004 thì R.Federer và sau đó là R.Nadal đã nâng cấp Prestretch lên một Level mới và hiện nay chỉ có 2 VĐV này sở hữu các kỹ thuật "cao cấp nhất" mọi thời đại và trên tầm một bậc so với các VĐV khác thuộc Top 10 TG...
 

Vậy làm sao để R.F có được những kết quả đó, đó chính là học tennis liên tục và thi đấu liên tục, kinh nghiệm, kỹ năng đều qua thực tế mà có. Bạn cũng vậy, luyện tập thường xuyên giúp bạn sẽ nhanh chóng cải thiện tình hình. Chúc bạn thành công !